الهام هادینژاد متولد ۶۸ دورههای فیلمسازی را در انجمن سینمای جوانان گذرانده است. «مستوره» چهارمین فیلم حرفهای و دومین فیلم داستانی اوست. یک فیلم داستانی نیمهبلند که به جشنواره عمار راه پیدا کرد و توانست جایزه ویژه بهترین فیلم را از آن خود کند.
هادینژاد درباره اینکه سوژه فیلم چگونه به ذهنش خطور کرد، میگوید: ایده اولیه ساخت این فیلم از یک حکایت شروع شد. من از دوران کودکی روایتی را در مورد خانمی شنیدم که در دوران رضاشاه و ماجرای کشف حجاب، هفت سال در خانه بست نشسته و در لحظه رفتن ازدنیا سعادت زیارت امام زمان (عج) نصیبش شد. این روایت جذاب همیشه در ذهن من ماند. از طرفی بیانات مقام معظم رهبری و تأکید بر ساخت فیلمهایی درباره ماجرای کشف حجاب و شهدای مسجد گوهرشاد انگیزهای شد تا این فیلم نوشته و ساخته شود. این فیلمساز درباره دغدغه ساخت این اثر اینگونه توضیح میدهد: چه بخواهیم و چه نخواهیم ماجرای کشف حجاب در دوره رضاخان مقطع مهمی از تاریخ کشور است. واقعیت این است که زنان کشور جنگیدند تا حجاب باقی بماند. فیلم داستانی «مستوره» زندگی یک روز از یک زن را که در مخالفت با کشف حجاب در خانه بستنشینی کرده به مخاطبان نشان میدهد. داستان فیلم به سال ۱۳۱۴ بازمیگردد. سالی که رضاشاه فرمان کشف حجاب را صادر کرد. برگزیده جشنواره عمار درباره محتوای فیلم داستانیاش میگوید: سوژه من در فیلم مستوره زنی است که به خاطر اینکه حجابش را حفظ کند در خانه بستنشینی اختیار کرده است، اما در این میان اتفاقی برای دخترش میافتد که بین ماندن در خانه و ادامه بستنشینی و نجات جان دخترش باید یکی را انتخاب کند که این موقعیت فیلم مستوره را خلق میکند. روایتی از یک روز از آن ۹ سال زندگی زنانی است که در آن دوران زندگی کردند. ما تلاش کردیم این اضطراب یک روزه که از صبح شروع و تا زمانی که این زن مجبور میشود از خانه بیرون برود را به تصویر بکشیم.
مستوره فیلمی زنانه
هادینژاد در ادامه به روند کند فیلم اشاره میکند و توضیح میدهد که در این فیلم از موسیقی کم استفاده شده و فیلم کند پیش میرود تا نشان دهیم این کندی و زندگی یک نواخت برای ما که در عصر ارتباطات هستیم بسیار سخت خواهد بود، اما در آن زمان زنهایی بودند که به خاطر حجابشان مجبور شدند حتی سالها از خانه بیرون نروند. وی درباره کار پژوهشی برای ساخت فیلم عنوان میکند: کار پژوهش از اسفند ماه سال ۱۳۹۵ آغاز و دو ماه طول کشید. نگارش فیلمنامه هم چهار ماه وقت گرفت و آذر ماه ۹۶ کار تولید کلید خورد که ۱۲ روز زمان برد. در نهایت مستوره بعد از ۱۰ ماه آماده اکران شد. این فیلمساز درباره نامگذاری فیلم نیز توضیح داد: «مستوره»به معنای پردهنشین بهترین عنوانی بود که میتوانست بر این فیلم گذاشته شود. تا روایت زندگی زنی خانهنشین را در ذهن متبادر کند. این مستندساز درباره بازخوردهای فیلمش در جشنواره عمار به این نکته اشاره میکند که یکی از مزایای جشنواره عمار این است که مردم فیلمها را میبینند. همین باعث رودررویی من با مردم شد. عکسالعملها و بازخوردهای مردم برایم جالب بود. مردم خیلی فیلم را دوست داشتند.
تقارن جشنواره عمار با ۱۷ دی ماه سالروز کشف حجاب هم بهانهای شد تا «مستوره» چند بار از تلویزیون پخش شود. پیامهایی که در فضای مجازی برایم فرستاده میشد و حضور در اکرانها و دیدن واکنشهای مردم همگی نشان از رضایت مخاطبان از فیلم داشت. حتی کسانی که خودشان کمحجاب بودند فیلم را دوست داشتند و این برای من خیلی جذاب بود. وی درباره ویژگیهای شاخص فیلم مستوره اینگونه توضیح میدهد: زنانه بودن فیلم از ویژگیهای بارز این اثر است. رعایت نکات ریز زنانه، حجاب، مستوره بودن زن و حیای زنانه، بازی زنان که بخش عمده کار را بر دوش گرفتهاند و حتی کارگردانی کار که بر عهده یک زن است از مشخصههای این فیلم است. من با افتخار این فیلم را برای زنان ساختم.
کارگردان فیلم مستوره درباره سختیهای تولید این اثر میگوید: بعد از نگارش فیلمنامه همسرم مرتضی علایی که مجری طرح و تهیهکنندگی کار را بر عهده داشت شروع به ساخت فیلم کرد. ما بدون هیچ اسپانسری شروع به ساخت کردیم. برای تهیه لوکیشن به یکی از روستایهای قم رفته و خانه خرابهای را پیدا کردیم و شروع به بازسازی خانه کردیم. همین کار هم هزینههای زیادی را در پی داشت، اما آنچه سختی کار ما را دو چندان کرد حضور دو بازیگر کودک بود که باعث طولانی شدن کار شد. الحمدلله فیلم با حضور دوستانی که در تهیه و تولید این فیلم همراه ما بودند به سرانجام رسید، اما همین سختیها باعث زیبایی کار شد.
الهام هادینژاد در پایان در خصوص هدفی که از ساخت فیلم داشت اشاره میکند: الحمدلله به آنچه در ذهن داشتم رسیدم. من حساسیتهای ویژهای روی سوژهها دارم. دوست دارم با سوژهها عجین باشم و درکشان کنم. برای همین کم کار هستم و سعی میکنم کاری که انجام میدهم کار خوبی باشد. دوست دارم سوژههایی که میسازم را لمس کنم. میشود گفت: موضوع کشف حجاب و زنانی که در آن دوران با هم بودند و هوای هم را داشتند بسیار جای کار دارد. سالها میتوان برای حجاب فیلمها و مستندها ساخت که «مستوره» بخش کوچکی از آن را به تصویر کشید.
ارسال نظر